📚 Nhận diện 7 thủ đoạn “rửa tiền” được tội phạm sử dụng trong giai đoạn hiện nay 📚
Nghiên cứu cho thấy, cùng với các hình thức “rửa tiền” thông dụng trước đây, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã làm phát sinh sự gia tăng về tội phạm rửa tiền thông qua công nghệ cao, núp bóng dưới nhiều hình thức khác nhau, khiến cho việc quản lý gặp rất nhiều khó khăn. Từ các vụ án mà cơ quan có chức năng phát hiện và xử lý, chúng tôi hệ thống và nhận diện lại một số thủ đoạn “rửa tiền” điển hình được tội phạm sử dụng phổ biến trong giai đoạn hiện nay…
📌 1. Thành lập các công ty “vỏ bọc” mua bán khống hàng hóa
Công ty “bình phong” hay còn gọi là công ty “vỏ bọc” là một thực thể được thành lập hợp pháp, nhưng hoạt động của công ty không nhằm thực hiện các chức năng vốn có mà nhằm mục đích rửa các nguồn tiền bất chính, thông qua các hợp đồng khống tạm nhập tái xuất hàng hóa; hoặc khai báo nhiều hoặc ít hơn số lượng hàng hóa thực tế được vận chuyển. Thậm chí, bên xuất khẩu có thể không chuyển bất kỳ hàng hóa nào lên tàu nhưng tội phạm thông đồng với các bên có liên quan (vận chuyển, hải quan, nhà nhập khẩu…), để có được bộ hồ sơ chứng từ khống đầy đủ thủ tục liên quan đến việc vận chuyển hàng hóa…
📌2. Rút “tiền bẩn” qua nền tảng đánh bạc trực tuyến
Sau vụ đánh bạc trực tuyến hàng nghìn tỷ đồng do Phan Sào Nam cùng Nguyễn Văn Dương cầm đầu bị đánh sập gây chấn động dư luận hồi năm 2017, từ đó cho đến nay trên mạng internet vẫn tồn tại hàng loạt sòng bạc trực tuyến khác núp bóng các trò chơi điện tử. Người chơi tại tổ chức casino không dùng tiền thật để chơi mà dùng thẻ đánh bạc (thẻ đánh bạc có thể được gọi là phỉnh hoặc chíp hoặc sèng) ghi dấu hiệu giá trị (ví dụ $1, $2, $5, $10…) để chơi. Theo đó, người chơi sẽ đổi tiền thật lấy thẻ đánh bạc để chơi, khi kết thúc họ có thể đổi thẻ đánh bạc lấy tiền mặt hoặc séc.
Lợi dụng cơ chế này, tội phạm rửa tiền dùng tiền mặt có được từ hoạt động bất hợp pháp để mua một số lượng lớn thẻ đánh bạc, nhưng chỉ đánh bạc hoặc đặt cược một số tiền không đáng kể. Sau đó trả lại thẻ và đề nghị được nhận lại tiền dưới dạng séc và tuyên bố đó là tiền được bạc. Hoạt động của các đối tượng này rất tinh vi khi biết cách lợi dụng các công nghệ tin học tiên tiến “ẩn mình” trên mạng, rất khó phát hiện.
📌 3. Núp bóng các dự án gây quỹ, làm từ thiện, đi du lịch…
Kể từ năm 2015, khi Nghị định 70/2014/NĐ-CP của Chính phủ về hướng dẫn thực hiện Pháp lệnh ngoại hối được sửa đổi, bổ sung có hiệu lực không còn quy định về giới hạn mức chuyển ngoại tệ của người cư trú là công dân Việt Nam cho thân nhân ở nước ngoài (thay vì chỉ cho phép một công dân Việt Nam có nhu cầu trợ cấp cho thân nhân ở nước ngoài chỉ được phép chuyển, mang ngoại tệ tối đa không quá 5.000 USD cho một người hưởng trợ cấp – theo quy định tại Quyết định 1437/2001/QĐ-NHNN về mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam), thông qua nền tảng trực tuyến, bọn tội phạm che giấu mục đích rửa tiền bất hợp pháp với mạng lưới gây quỹ qua mạng “hợp pháp” hoặc đi du lịch.
Thủ đoạn của tội phạm thiết lập các dự án gây quỹ qua mạng giả trên nền tảng để gây quỹ từ cái gọi là “các nhà đầu tư”, theo đó các nhà đầu tư sẽ thu tiền thông qua thanh toán trực tuyến. Hoặc, tội phạm cũng sử dụng phương thức gây quỹ qua mạng xuyên biên giới như những kênh tài trợ khủng bố mới. Những kẻ khủng bố hoặc những người ủng hộ có thể sử dụng tên giả hoặc địa chỉ IP đăng ký giả mạo để dựng nên một dự án mạng lưới gây quỹ qua mạng. Bằng cách này, tội phạm có thể thu hút được những nguồn tiền xuyên biên giới. Các đại gia có thể chuyển được khoản tiền khủng vào quỹ từ thiện và rút ra một cách hợp pháp từ đầu kênh bên kia.
Quy định mở của Nghị định 70, cũng vô hình trung trở thành “vỏ bọc” để giới siêu giàu (không loại trừ trong đó có cả nguồn tiền hình thành từ nguồn gốc bất chính) lạm dụng chuyển tiền ra nước ngoài hợp pháp đầu tư vào bất động sản.
📌 4. Chuyển tiền thừa kế ra nước ngoài cho người hưởng thừa kế
Mặc dù thủ đoạn này chưa “lộ diện” nhưng hoàn toàn có thể nếu các đối tượng lựa chọn, đó là việc chuyển tiền qua danh nghĩa được pháp luật cho phép “chuyển tiền thừa kế cho người hưởng thừa kế ở nước ngoài”.
Theo quy định của Bộ luật Dân sự, di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế không phân biệt người thừa kế là người thân trong gia đình hay người ngoài, thậm chí kể cả người ngoài nước. Tuy nhiên, thừa kế chỉ phát sinh khi người để lại di sản thừa kế chết hoặc tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết. Như vậy muốn biến tài sản “sống” thành di sản thừa kế, để “lách” vào điều kiện chuyển tiền cho người hưởng thừa kế ở nước ngoài, người có tiền cần phải trải qua công đoạn “trung chuyển” hay nói cách khác là chuyển dịch tài sản cho một người khác, mà người đó sắp qua đời.
Mặc dù có phần mạo hiểm nhưng việc chia tài sản theo di chúc sẽ rút ngắn được thời gian và đơn giản hơn về thủ tục so với lựa chọn giải pháp hợp thức hóa từ hình thức chia thừa kế theo pháp luật. Để giảm rủi ro, đối tượng để người có tiền gửi gắm chuyển dịch quyền sở hữu khối tài sản (thông qua hợp đồng tặng cho hoặc chuyển nhượng) sẽ là người thân, họ hàng mà họ tin tưởng; hoặc là người ngoài nhưng sẽ được ràng buộc chặt chẽ bỡi một thỏa thuận dân sự có liên quan đến quyền lợi người thân của người sắp chết.
Thực tế cho thấy, không hiếm những cán bộ, công chức vốn nghèo “rớt mồng tơi”, chỉ sau một hai nhiệm kỳ làm việc đã sở hữu khối tài sản trị giá lên tới hàng chục, hằng trăm tỷ, thậm chí cả ngàn tỷ… Rõ ràng những khối tài sản đó được hình thành từ nguồn tiền “không sạch”, nhưng không có cơ sở để quy kết là bất hợp pháp. Trong khi đó, pháp luật Việt Nam cho đến thời điểm này vẫn còn lay hoay, chưa có chế định kiểm soát hữu hiệu nguồn gốc tài sản được hình thành của mỗi cá nhân.
📌 5. Nhờ người thân mua, chuyển nhượng hoặc tặng cho bất động sản
Hoạt động rửa tiền thông qua bất động sản có thể là một trong những kênh đầu tư mà tội phạm rửa tiền dễ khai thác vì so với các thị trường khác thì đầu tư bất động sản tương đối thuận lợi và không có quá nhiều thủ tục ràng buộc khi tham gia thị trường. Bất động sản là lĩnh vực thu hút được nhiều nguồn tiền đầu tư có giá trị lớn, các giao dịch mua bán, chuyển nhượng bất động sản có thể thực hiện bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản và không thông qua sàn giao dịch bất động sản nên rất khó cho các cơ quan chức năng kiểm tra, xác định nguồn gốc của tiền.
Để rửa tiền, các đối tượng phạm tội thường nhờ người thân trong gia đình mua, chuyển nhượng, cho tặng bất động sản.
📌 6. Mua cổ phiếu, trái phiếu
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực chứng khoán, tội phạm rửa tiền ở thị trường chứng khoán ngày càng gia tăng bởi hiện nay pháp luật chưa có những quy định chặt chẽ về kiểm soát nguồn gốc tài chính và chưa có pháp luật về rửa tiền. Vì vậy có thể nói thị trường chứng khoán là mảnh đất màu mỡ để các tội phạm có thể lợi dụng để thực hiện các hành vi rửa tiền của mình.
Để thực hiện hành vi rửa “tiền bẩn” thành “tiền sạch”, bọn tội phạm sẽ đưa tiền mặt bất hợp pháp đến các trung tâm giao dịch chứng khoán để mua cổ phiếu chứng khoán, trái phiếu. Thủ đoạn của tội phạm là chia nhỏ đồng tiền bằng cách mua nhiều cổ phiếu khác nhau, sau đó gom các cổ phiếu lại thành một khoản lớn, để tránh sự chú ý và nghi ngờ của cơ quan quản lý. Thậm chí, tội phạm còn mua cả cổ phần giả tạo do chính các công ty bình phong phát hành. Bởi chúng thường không quan tâm đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp khi lựa chọn để đầu tư, do đó, chúng mua cổ phần chứng khoán bằng mọi giá. Đối với thị trường chứng khoán liên quốc gia, số cổ phiếu này sau đó có thể được tung ra ở các thị trường nước ngoài để biến chúng thành những đồng hiện hợp pháp.
Rửa tiền thông qua chứng khoán gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của quốc gia. Với những nước mới phát triển hoặc đang trên đà phát triển vấn nạn rửa tiền có thể làm ảnh hưởng đến ngân sách của Chính phủ, khiến nguồn ngân sách bị thất thoát từ nguồn thuế dẫn tới tình trạng Chính phủ mất kiểm soát các chính sách kinh tế.
📌 7. Cung cấp các dịch vụ tiền ảo, tài sản ảo
Ngân hàng Nhà nước nhận định, với lợi thế dễ dàng trao đổi trên phạm vi toàn cầu nên tiền ảo là một kênh hữu hiệu để tội phạm lợi dụng để rửa tiền, tài trợ khủng bố khi chúng có thể dễ dàng chuyển đổi các khoản tiền thu được thông qua những hoạt động bất hợp pháp thành “tiền sạch” hoặc chuyển các khoản tài trợ cho khủng bố thông qua việc mua bán, trao đổi đồng tiền ảo ở các quốc gia khác nhau. Việc chuyển tiền được thực hiện giữa người với người qua các hệ thống thanh toán công nghệ mới thay vì thông qua ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính truyền thống khác. Vì thế, các tài sản ảo có thể được chuyển giao ảo ở mọi nơi trên thế giới.
Cùng với việc gia tăng giá trị nhanh chóng trong thời gian qua, Bitcoin và nhiều đồng tiền ảo được giao dịch rộng rãi trên các sàn giao dịch tiền ảo như một loại “chứng khoán”, đã thu hút sự quan tâm của hàng triệu nhà đầu tư trên khắp thế giới. Ngay tại Việt Nam, hoạt động kinh doanh, giao dịch mua bán tiền ảo, tài sản ảo diễn ra hết sức sôi động và đang tạo ra các cơn sốt giao dịch trong thời gian qua và thật dễ dàng để tìm thấy và tham gia giao dịch trên các sàn giao dịch tiền ảo ở Việt Nam. Trong khi đó hệ thống pháp luật của Việt Nam chưa có quy định pháp lý điều chỉnh hoạt động phát hành, mua bán, trao đổi tiền ảo, tài sản ảo, cũng chưa quy định đơn vị chính thức quản lý việc phát hành và giao dịch tiền ảo, tài sản ảo. Theo đó các hoạt động trao đổi, mua bán tiền ảo trên các các sàn giao dịch tiền ảo hiện vẫn đang nằm ngoài sự điều chỉnh của pháp luật, chưa chịu sự quản lý của cơ quan chức năng nào.
——————————————–
CÔNG TY LUẬT THIÊN NAM
Hồ sơ năng lực: https://docs.google.com/…/1plYgrkTmYepFhhf…/edit
☎ Hotline: 1900.633.203
📧 Email: tuvanluatthiennam@gmail.com
Website: https://luatthiennam.com
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCTO-J1Ada3EFI-U0Xn_Snlw
Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatthiennam?lang=vi-VN
🏣 Địa chỉ: Số 5, ngõ 165/2 phố Thái Hà, phường Láng Hạ, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
🏣 Văn phòng tại TP. Hồ Chí Minh: Số 51/17A, đường số 22, khu phố 7, Linh Đông, Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh
#luatthiennam #tuvanphapluatmienphi
